مشهد مقدس
شهر مشهد مرکز شهرستانی به همین نام و مرکز پهناورترین استان، یعنی خراسان است که دارای
313337 کیلومتر مربع مساحت می باشدودر 36 درجه و 17 دقیقه عرضشمالیو 59 درجه و 36 دقیقه و 45 ثانیه طول شرقی قرار دارد.وسعت شهرستان مشهد 17358 کیلومتر مربع است و در حوضه آبریز کشف رود و در انتهای جنوبی
دشت رسوبی توس واقع استو دو رشته کوه هزار مسجد در شمال و بینالود در جنوب آن قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا حدود 970 متر و فاصله زمینی آن با تهران 934 کیلومتر است.
و رودخانه کشف رود در 8 کیلومتری شمال این شهر از شمال غرب به سمت شرق جریان دارد. شهرستان مشهد محدود است از شمال به جمهوری ترکمنستان و از شمال غربی به درگز و چناران
و از غرب و جنوب به شهرستانهای نیشابور و فریمان و از شرق و جنوب شرقی با سرخس و تربتجام هم مرز است. این شهرستان دارای 4 شهر (کلات، طرقبه، شاندیز و مشهد) و 5 بخش و 15 دهستان و 1190 آبادی بوده
و جمعیت شهرستان مشهد براساس آخرین سرشماری در سال 1375، 2247996 نفر بوده است که 1908083 نفر ساکن در شهر و 339728 در روستا و بقیه غیر ساکن بودهاند.
در نظام سلسله مراتب شهری ایران،مشهد در مرتبه دوم بعد از تهران قراردارد که به دلیل اعتبار فرا منطقهای و عوامل مختلفی همچون قرارداشتن در مسیر راههای تجاریو ارتباطی کشورهای آسیای میانه و افغانستان،همواره جمعیت آن در حال افزایش است.
آب و هوا
مشهد به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص که درمنطقه مرزی بین شمال و جنوب خراسان قراردارد و همچنین تداخل جبهههای مختلف آب و هوایی،دارای آب و هوا و خصوصیات ویژه اقلیمی است و قسمت اعظمدشت مشهد- نیشابور، جزء اقلیم سرد و خشک و قسمتی از دشت مشهد – قوچان،نیم خشک و سرد و بخش کوچکی از بلندترین ارتفاعات رشته کوه های بینالود و هزار مسجد جزء اقلیم مرطوب سرد میباشد. و در مجموع شهر مشهد دارای آب و هوای متغیر، اما معتدل و متمایل به سرد و خشک است و از تابستانهای گرم و خشک و زمستانهای سرد و مرطوب برخوردار است.
بیشترین درجه حرارت در تابستانها 35 درجه بالای صفر و کمترین آن در زمستان 15 درجه زیر صفر و میزان بارندگی متغیر و میانگین بارندگی سالانه در مشهد حدود 253 میلیمتر میباشد. رودخانه مهم آن کشف رود است.
که از شاخههای مهم آن رادکان، طرقبه، جاغرق، دهبار، زشک، گلستان و دولت آباد است. منابع تأمین آب زیرزمینی دشت مشهد شامل چشمه، قنات، چاهعمیق و نیمه عمیق است.
وضعیت اقتصادی
مشهد به جهت دارا بودن دشت حاصلخیز و نیز از جهت دامپروری و صنعت از اهمیت زیادی برخوردار است.در زمینه کشاورزی، دشت مشهد دارای اراضی مزروعی گسترده است و زراعت اصلی آنها گندم،جو، چغندر قند،پنبه، علوفه، جالیز صیفی جات، نخود آبی و دیم است و باغات میوه نیز از وسعت قابل ملاحظهای برخوردار است و محصولات عمده مشهد سیب، گلابی، هلو، گوجه فرنگی، گیلاس، آلبالو و… است.
مراتع مشهد اکثراً ییلاقی است و مستعد داشتن گونههای علوفهای، دارویی و صنعتی میباشد.
مساحت مراتع مشهد، حدود 1866000 هکتار است و مراتع مصنوعی به مساحت 2000 هکتار و مساحت جنگلها حدود 22500 هکتار است که 15000 هکتار آن شامل جنگلهای پسته و 7500 هکتار شامل جنگلهای ارس است.
درختان موجود در جنگلها، زبان گنجشک، اقاقیا، افرا، بید، کاج، سرو خمرهای و سرو نقرهای است. مشهد از نظر پرورش دام و طیور نیز اهمیت دارد.
وضعیت صنعتی
مشهد به دلیل وجود منابع معدنی مختلف و تمرکز مراکز تولیدی و صنایع خوراکی، نساجی، برق، الکترونیک، شیمیایی، دارویی،سلولزی و صنایع دیگر فلزی و غیر فلزی، بویژه صنایع دستی دارای اهمیت است.
و صنایع دستی مهم آن از جمله فرش بافی (قالیچه و گلیم)، شعربافی، نمدمالی، پوستین دوزی، سنگ تراشی، قلمزنی روی سنگ، سفالگری، سبد و حصیرباف،فرآوردههای چوبی، فلزی و نقاشی روی چرم، مورد توجه زائران و مسافران است.
در شهر مشهد به عنوان صنعتیترین قسمت استان خراسان، بیشترین فعالیتهای اقتصادی در بخش کشاورزی، صنایع غذایی، صنایع ساختمانی، نساجی و پوشاک است.
صنایع غذایی فعالیت اساسی را در بخش صنعت مشهد تشکیل میدهد و مشهد در صنعت قند کشور مقام برجستهای دارد و یکی از صادرات عمده مشهد به خارج از منطقه قند تولیدی در این شهر است.
تور مشهد مقدس
در بخش صنایع غذایی که عمده فعالیتهای صنعتی مشهد را تشکیل میدهد، در بیش از پانصد واحد تولیدی و کارخانه، انواع رشتههای صنایع غذایی شامل قند، شیر پاستوریزه و مواد لبنی، آرد، کمپوت، نوشابه های غیر الکلی، آبمیوه و دیگر مواد غذایی فعال است.
در بخش صنایع نساجی، ریسندگی، پشم بافی، نخ تابی، بافندگی و نساجی تریکو تولیدات مختلف و متنوعی به بازار فروش عرضه می‌شود و در بخش صنایع فلزی تولیدات مختلف اعم از در و پنجره، کابل، سیمهای برق، الکتروموتور و تراش فلزات انجام می‌شود و مهمترین تولیدات در بخش صنایع کانی غیر فلزی، آجرماشینی، آجرفشاری، پانل وفرآورده های عایق سنگی می باشد.
در بخش صنایع دستی که مهمترین کالاهای مسافران و مورد نیاز زائران میباشد، تولیدات مختلف در رشتههای دستباف،فیروزه، سنگ و محصولات تولیدی کارگاههای پوستین دوزی، قلمکاری، قلابدوزی و قالیبافی برای فروش به بازارهای مشهد عرضه می‌شود.
وضعیت تجاری
شهر مشهد از گذشته به عنوان یک شهر زیارتی و سیاحتی مطرح بوده و در حال حاضر علاوه بر اهمیت زیارتی و سیاحتی از جهت فرهنگی، علمی و سیاسی و اقتصادی اهمیت یافته است.
به طوری که به دلایل مختلف،از جمله حضور بیش از 12 میلیون مسافر و زائر در هر سال و قرارداشتن در مسیر بزرگراه آسیایی، از امکانات اقتصادی و تجاری ویژهای برخوردار شده است.
چنان که هم اکنون مرکز اداری یکی از مهمترین گمرگات ایران در مشهد قرار دارد.
زائران و مسافران عامل اصلی رونق و اهمیت بازرگانی در مشهد بودهاند و عامل دیگر قرار داشتن مشهد در مسیر بزرگراه آسیایی است که بازارهای متعدد در این شهر ایجاد شده است.
تعداد زیادی کارگاههای خاص تولیدات کالاهای مورد نیاز زائران در مشهد وجود دارد که سوغاتیهای مشهد از جمله: زعفران، زیره، خشکبار، نبات، مهر و تسبیح و دیگر محصولات را بستهبندی نموده، در معرض فروش قرار میدهند.
وضعیت فرهنگی
تور مشهد مقدس
در شهر مشهد به میمنت وجود مرقد مبارک ثامن الحجج (ع) از گذشتههای دور امکانات مختلف فرهنگی در اطراف حرم مطهر وجود داشته و مرکز فعالیتهای مذهبی و علمی بوده است، به گونهای که در حال حاضر,مشهد به دلیل وجود امکانات مختلف فرهنگی از قبیل حوزههای علمیه، مراکز دانشگاهی، پژوهشی و تحقیقاتی متعددو مراکز مختلف تحصیلات پیشدانشگاهی،انجمنهای مذهبی، علمی، ادبی، هنری، جلسات سخنرانی و وجود نشریات و روزنامه های مختلف،یکی از مراکز مهم فعالیتهای فرهنگی کشور به شمار میآید.
این شهر به دلیل اهمیت فرهنگی از قطبهای مهم مذهبی و علمی محسوب می‌شود و همواره سمینارها و همایشهای مختلف در این شهر برگزار میگردد. علاوه بر فعالیتهای اساسی و مهم مذهبی و علمی، وجود نمایشگاههای فصلی و دائمی کتابهای منتشره در این شهر از جمله عوامل مهم در اعتلای فرهنگی مجاوران و زائران است.
در شهر مشهد علاوه بر مدارس علمیه، دانشگاههای دولتی و مراکز دانشگاهی دیگر از جمله مراکز دانشگاهی غیر انتفاعی دانشگاه آزاد، پیام نور، مراکز آموزش مدیریت دولتی، مراکز آموزشی عالی فرهنگیان، مراکز تربیت معلم و دیگر مراکز آموزشیعالی وابسته
به وزارتخانهها و نهادهای مختلف وجود دارد که در آنها تعداد زیادی از دانشجویان بومی و غیر بومی به تحصیل اشتغال دارند.
جاذبه های دیدنی شهر مقدس مشهد
حرم امام رضا
حرم امام رضا (ع) در مرکز شهر مشهد، استان خراسان رضوی، ایران، بارگاه حضرت علی بن موسی‌الرضا (ع) است که نزد مسلمانان شیعه و اهل تسنن گرامی داشته می‌شود و مقدس است.
این مکان مسجدها، آرامگاه‌ها، رواق‌ها، صحن‌ها، کتابخانه و موزه‌ها را در بر می‌گیرد.
سازه‌های این حرم مقدس، از دوران پیش از صفویان دوران تیموری و زمان‌های متعدد تاریخی به‌جا مانده، اما در زمان شاه طهماسب صفوی فعالیت بسیار برای گسترش
حرم صورت گرفته است ازاین‌رو این مکان مقدس موزه‌ای وسیع از معماری ایران است.
گاهی مسافرت‌های یک یا ۲ روزه به مشهد تنها برای زیارت بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) صورت می‌گیرد.
برای چنین سفرهای کوتاهی یا سفرهایی که مسافر تور را ترجیح نمی‌دهد و تمایل دارد که خود برنامه سفرش را تنظیم کند تنها تهیه بلیط ضروروی است.
آرامگاه شیخ بهایی
آرامگاه شیخ بهایی، دانشمند برجسته قرن دهم و یازدهم هجری در داخل حرم مطهر رضوی بعد از رواق امام خمینی با مزاری سنگی و پوششی شیشه‌ای قرار گرفته است.
آرامگاه این دانشمند قبل از مرگش محل تدریس او نیز بوده است و حدود ۱۰۲ متر مساحت دارد که با آینه‌کاری‌های بسیار و کتیبه‌های خوشنویسی شده تزیین شده است.
روی کتیبه‌های دیواری این آرامگاه تاریخ تولد و مرگ او حک شده است.
تور مشهد مقدس
مقبره فردوسی
آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی در میان باغی مصفا به فاصله ۲۰ کیلومتری شمال شهر مشهد واقع شده است.
ساختمان فعلی آرامگاه فردوسی و موزه توس که الهام گرفته از شیوه معماری هخامنشی،به‌ویژه آرامگاه کوروش بود به دستور انجمن آثار ملی در سال ۱۳۴۳ آغاز و با نظارت مهندس هوشنگ سیحون در سال ۱۳۴۷ به انجام رسید.
نمای بیرونی بنا شامل عناصر تزئینی هخامنشی به‌خصوص ستون‌ها و سرستون‌ها است و اشعاری که بر اضلاع چهارگانه بنا نگاشته شده از حکیم فردوسی و معرف اندیشه و شخصیت وی است.
بخش فوقانی بنا به‌صورت توخالی ساخته شده و فضای داخلی آن نیز علاوه بر الهام گرفتن از معماری دوره اشکانی شامل ۲۰ ستون مرمری در پائینو ۸ ستون در بخش فوقانی است. در بخش‌هایی از آرامگاه نیز دیوارنگاره‌هایی از فریدون صدیقی نصب شده که نمایش صحنه‌هایی از روایات شاهنامه است.
تور مشهد مقدس
مجموعه کوهسنگی
پارک کوهسنگی دومین پارک بزرگ (بعد از پارک ملت) مشهد است.
این پارک در جنوب غربی مشهد و در انتهای خیابان کوهسنگی قرار گرفته است. پارک کوهسنگی در حاشیه کوه‌هایی مرتفع ایجاد شده و از قدیمی‌ترین روستاهای مشهد است.
کوه سنگی از میان تفریحگاه‌های شهر مشهد از قدمت و شهرت بیشتری برخوردار است و یکی از زیباترین پارک‌های ساخته شده در ایران است.
این پارک تلفیقی از آب، سنگ و سرسبزی و نور است. در سال ۱۳۴۰ شمسی با گسترش شهر مشهد، کوهسنگی از طریق خیابانی وسیع و عریض و مشجر، موسوم به خیابان کوه سنگی، به بدنه اصلی شهر مشهد متصل شد. با طرح‌های توسعه شهر مشهد، پارک کوه سنگی به مجموعه‌ی تفریحی گردشگری تبدیل شد.
تور مشهد مقدس
مسجد گوهرشاد
مسجد گوهرشاد در جنوب حرم رضوی واقع شده است.
این مسجد به دستور گوهرشاد بیگم همسر شاهرخ، در مجاورت حرم امام هشتم ساخته شده و از پر بازدیدترین و شلوغ‌ترین مساجد ایران به شمار می‌رود.
معماری و کاشی‌کاری‌های این مسجد زبانزد است و گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند.
پارک وکیل آباد (باغ وکیل آباد)
پارک وکیل‌آباد از تفرجگاه‌های قدیمی و زیبای مشهد است که در جنوب غربی مشهد و انتهای بلوار وکیل‌آباد واقع شده است.
این پارک جنگلی که در گذشته به نام میرطراز یا باغ وکیل‌آباد شناخته می‌شده، در سال ۱۳۴۸ شمسی توسط مالک آن، حسین آقای ملک، به‌صورت رسمی وقف استفاده عموم و به شهرداری مشهد واگذار شد.
باغ وحش وکیل آباد، تنها باغ وحش مشهد است که در جوار پارک جنگلی وکیل آباد قرار دارد.
مجموعه‌های آبی
